رزین اپوکسی

در این مقاله میخواهیم با مفهوم دقیق رزین اپوکسی آشنا شویم و بفهمیم رزین اپوکسی چیست و چه کاربردهایی دارد.

رزین اپوکسی از خانوادۀ رزین‌های دوجزئی است که شامل «پایۀ رزینی» و «هاردنر» می‌باشد. این دو جزء باید به نسبت مشخص، بنا بر فرمولاسیون و کاربرد آن، با یکدیگر مخلوط شوند و سپس روی سطح یا قالب دلخواه استفاده شود. نمی‌خواهم وارد مباحث شیمی شوم. همین‌قدر که بتوانید دو جزء را از یکدیگر تشخیص دهید و اصول اولیۀ کار را یاد بگیرید، کفایت می‌کند.

در تمام دنیا متداول است جزء A را با نام Epoxy یا Epoxy Resin مشخص کنند و جزء B هم با عباراتی مثل Epoxy Curing agent و یا Epoxy Hardener شناخته میشود.

رزین اپوکسی چیست ؟

پایۀ رزینی یا جزء A، اساس کار ماست که به سخت‌کنندۀ جزء B (هاردنر اپوکسی) نیاز دارد. پایۀ رزینی انواع مختلف دارد که عمدۀ نمونه‌های موجود در بازار و مناسب کار ما، از نوع «بیسفنول آ» است.

انواع هاردنرهای پرکاربرد برای اپوکسی

پرکاربردترین سخت کننده های اپوکسی به دو گروه اصلی تقسیم میشوند:

هاردنرهای پلی آمین
هاردنرهای پلی آمید

کاربرد هاردنر پلی آمین و رزین اپوکسی چیست ؟

در کارهای دکوراتیو معمولاً از نوع خاصی از هاردنرها استفاده می‌کنند که به آن «پلی ‌آمین» می‌گویند. هاردنرهای پلی آمین معمولاً بی‌رنگ‌اند و قابلیت اعمال در حجم را دارند. هاردنر پلی آمین رقیق است و قابلیت اضافه کردن حلال را ندارد (حلال‌پذیر نیست).

همان طور که گفتم این دو جزء باید به نسبت مشخص، طبق دستور کارخانۀ تولیدکننده، با یکدیگر مخلوط و داخل ظرف یا قالب دلخواه ریخته شود تا بعد از گذشت مدت‌زمان مشخص به نهایت سختی برسد و شکل قالب را به خود بگیرد.

کاربرد هاردنر پلی آمید و رزین اپوکسی چیست ؟

نوع دیگری از هاردنر با نام «پلی آمید» هم تولید میشود که قابلیت ترکیب رزین اپوکسی را دارد. هاردنر پلی آمید رنگ نارنجی مایل به قرمز دارد و غلطت بالایی دارد. همچنین پلی آمید حلال‌پذیر است یعنی میتوانید حلال‌های خاصی را به هاردنر پلی آمید اضافه کنید تا رقیق شود. البته دقت کنید این نوع هاردنر برای ساخت میز رزینی، جواهرات رزینی و قطعات تزیینی رزینی به هیچ عنوان مناسب نخواهد بود و عمدتاً برای کفپوش اپوکسی استفاده میشوند.

همانطور که اشاره شد پلی آمید بنا به فرمولاسیون آن از غلظت بسیار بیشتری نسبت به پلی آمین برخوردار است و باید به آن حلال اضافه شود تا قابل اعمال باشد. این حلال اضافه شده در سیستم خواهد ماند و میتواند باعث ترد و شکننده شدن رزین در حجم زیاد شود. از طرف دیگر رنگ تیره پلی آمید باعث میشود در کارهای دکوراتیو قابل استفاده نباشد و فقط در کفپوش اپوکسی آنهم لایه نازک جهت آستری (پرایمر کفپوش) استفاده میشود.

رزین اپوکسی دو جزئی چیست ؟

عمده رزینهای اپوکسی موجود در دنیا به صورت دو جزئی هستند یعنی پایه رزینی و هاردنر که باید باهم به نسبت مشخص ترکیب شوند. البته رزین های اپوکسی تک جزئی و سه جزئی هم تولید میشوند که استفاده‌های خاص دارند.

وقتی برای خرید رزین اپوکسی به بازار مراجعه میکنید (فروشندگان مواد شیمیایی و فروشگاه‌های آنلاین)، اصطلاحاً به مجموع جزء A و جزء B، رزین اپوکسی می‌گویند. با اینکه این نام فقط مربوط به جزء A است، اغلب فروشندگان رزین اپوکسی و هاردنر را از هم جدا نمی‌کنند و صرفاً به لغت رزین اپوکسی یا اپوکسی به‌تنهایی بسنده می‌کنند که همۀ آن‌ها به یک مفهوم است. در این مقاله هرجا لغت رزین اپوکسی را دیدید، منظور مخلوط هر دو جزء A و B است و اگر نیاز به تفکیک باشد با نام‌بردن جزءها مشخص خواهم کرد.

کاربردهای رزین اپوکسی

کفپوش اپوکسی چیست ؟

یکی از زمینه‌های پر‌کاربرد در استفاده از رزین اپوکسی، کفپوش اپوکسی است که به چند نمونه از انواع آن اشاره می‌کنم:

کفپوش اپوکسی صنعتی، مخصوص کارخانجات با مقاومت مکانیکی و شیمیایی بسیار شدید؛
کفپوش اپوکسی آنتی‌استاتیک کانداکتیو، برای هدایت الکتریسیتۀ ساکن؛
کفپوش اپوکسی آنتی‌باکتریال، برای بیمارستان‌ها و مراکز حساس به آلودگی؛
کفپوش اپوکسی سه‌بعدی که از ایده‌های جدید به‌کاررفته در کف‌پوش منازل و کارهای تزیینی است و درآمد بسیار خوبی دارد.